منذ عقود، يتردّد على ألسنة بعض القادة والسياسيين في إسرائيل، وبخاصة من تيارات اليمين القومي والديني، مصطلح “إسرائيل الكبرى”، الذي يُصوَّر على أنه استعادة لأرض “تاريخية” أو تنفيذ لوعد “إلهي”، أو حتى ضرورة أمنية وسياسية. لكن وراء هذا الشعار يقبع مشروع يحمل في طياته تناقضات قاتلة مع حقائق التاريخ والجغرافيا والقانون الدولي، ويشكّل تهديداً مستمراً للأمن والسلام في المنطقة.
وحتى نكون مباشرين في الحديث، فعلينا أن نؤكّد في ردّنا على هرطقة رئيس حكومة إسرائيل بالقول له – وهو يعلم ذلك – إنّ التاريخ لا يُكتب بالأساطير، وفكرتك عن “إسرائيل الكبرى”، وإن كانت قائمة على منهجكم المدسوس في تأويلات دينية ونصوص انتقائية من التوراة، إلا أنك تعلم أنها ليست مبنية على أساس حقوق سياسية حديثة أو اتفاقيات دولية. فحتى في قلب الكيانات العبرية القديمة، لم تكن السيطرة متّصلة ولا مستقرة على المساحات التي يطالب بها هذا المشروع. وإن عدتَ للتاريخ – كما يثبته علم الآثار والسجلات – ستجد أن هذه الأرض كانت ملتقى حضارات وشعوب، ولم تكن يوماً ملكية مطلقة أو خالصة لأي جماعة من طينتكم.
كما تعلم أنت وأتباعك، عند الإعلان المشؤوم والمأزوم بقيام إسرائيل عام 1948، اعترفت بكم الأمم المتحدة على أساس قرار التقسيم، الذي منحها حدوداً محدّدة. وأي توسّع خارج هذه الحدود بالقوة هو احتلال، اكده القرار 242 لعام 1967، الذي شدّد – مخاطباً إياكم والعالم – على “عدم جواز الاستيلاء على أراضٍ بالقوة”. وهنا، وبالرغم من رفضنا حتى لما منحكم إياه القانون وقتها، عليك أن تعلم أن القانون حكمٌ لا شاهد زور، والمطالبة بـ”إسرائيل الكبرى” تعني عملياً شطب كل هذه القرارات، وإلغاء شرعية القانون الدولي الذي كان الأساس في اعتراف العالم البشع بإسرائيل أصلاً.
ولتعلَم – يا من تنازع آخر أيامك السياسية – أنك وأنصار “إسرائيل الكبرى” لن تقنعوا أو تتمكنوا من تبرير الفكرة لأبناء شعبكم بحجة الأمن، زاعمين أن السيطرة على الضفة أو الجولان أو غيرها تمنع التهديدات. لقد أثبتت التجربة أن احتلالكم لم يولّد إلا المقاومة، وأن استيطانكم البشع لم يفاقم سوى الكراهية، وأن الأمن الحقيقي لا يتحقق بزيادة مساحة الأرض لكم.
وما تقدمونه اليوم هو صورة جديدة تعيدون فيها إنتاج مأساة النكبة، وتعمّقون الجرح التاريخي، مما يجعل أي سلام حقيقي لشعوبكم في مستقبلها – بعد فنائكم القريب المحقق – مستحيلاً. ولتروا اليوم ما يقدّمه العالم من حراك يتوجه نحو الاعتراف بدولة فلسطين، وبناء الشراكات الإقليمية، والاحترام المتبادل، بينما فكرتكم وهرطقتكم تدفع بشعب إسرائيل والمنطقة كاملة نحو عزلة وعداء دائم.
ولتعلَم – يا من اقتربت ساعته السياسية – أن المطالبة بـ”إسرائيل الكبرى” ليست إلا وهماً سياسياً يعاكس حركة التاريخ والواقع، ويجعل من الحلم المعلن تهديداً دائماً للسلم الإقليمي والدولي. ومن يريد مستقبلاً آمناً لشعوب المنطقة، عليه أن يختار طريق العدالة، وأن يدرك أن القوة التي تبني وطناً هي قوة الحق.
מסר לעם ישראל: דברי נתניהו – הבלים וסכנה עבורכם
כבר עשרות שנים, נשמעים בפי כמה מנהיגים ופוליטיקאים בישראל, ובייחוד מקרב הימין הלאומי והדתי, המילים “ישראל הגדולה” – מושג המוצג כהחזרת “ארץ היסטורית”, כהגשמת “הבטחה אלוהית” או כצורך ביטחוני ופוליטי. אך מאחורי סיסמה זו מסתתרת תכנית שטומנת בחובה סתירות קטלניות עם עובדות ההיסטוריה, הגאוגרפיה והמשפט הבינלאומי, ומהווה איום מתמשך על הביטחון והשלום באזור.
וכדי להיות ישירים בדברים – עלינו להבהיר בתגובתנו להבליו של ראש ממשלת ישראל, ולומר לו – והוא יודע זאת – שההיסטוריה איננה נכתבת במיתוסים. הרעיון שלך על “ישראל הגדולה”, גם אם הוא נשען על פרשנויות מגמתיות של כתבי הקודש וקטעים נבחרים מהתורה, איננו מבוסס על זכויות פוליטיות מודרניות או על הסכמים בינלאומיים. אפילו בלב היישויות העבריות הקדומות, השליטה לא הייתה רציפה או יציבה על השטחים הנדרשים בתכנית זו. ואם תחזור להיסטוריה – כפי שמוכיחים הארכאולוגיה והרישומים – תגלה שהארץ הזו הייתה מפגש של תרבויות ועמים, ולא הייתה מעולם בעלות מוחלטת או בלעדית של שום קבוצה “ממינכם”.
אתה ותומכיך יודעים שכאשר הוכרזה מדינת ישראל ב־1948, הכיר בכם האו״ם על בסיס החלטת החלוקה, שהעניקה לכם גבולות מוגדרים. כל התפשטות מעבר לגבולות אלו בכוח היא כיבוש, כפי שאישרה החלטה 242 משנת 1967, שהדגישה – ופנתה אליכם ולעולם – את “אי־הקבילות של תפיסת שטחים בכוח”. וכאן, אף שאנו דוחים גם את מה שהחוק העניק לכם אז, עליך לדעת שהחוק הוא פסק דין – לא עדות שקר – והדרישה ל”ישראל הגדולה” משמעה בפועל מחיקת כל ההחלטות הללו וביטול הלגיטימיות של המשפט הבינלאומי, שהיה הבסיס להכרה העולמית הבלתי־צודקת בישראל מלכתחילה.
ודע – אתה, המנהל את ימיך הפוליטיים האחרונים – שאתה ותומכי “ישראל הגדולה” לא תשכנעו ולא תצליחו להצדיק את הרעיון בפני בני עמכם בטענת הביטחון, כאילו שליטה בגדה, ברמת הגולן או במקומות אחרים מונעת איומים. הניסיון הוכיח שמה שכיבושכם יצר הוא אך ורק התנגדות, ומה שהתנחלויותיכם המכוערות הגבירו הוא שנאה בלבד. הביטחון האמיתי לא מושג על ידי הרחבת השטח שלכם.
מה שאתם מציעים כיום הוא תמונה חדשה המשחזרת את אסון הנכבה ומעמיקה את הפצע ההיסטורי, דבר שהופך כל שלום אמיתי לעמכם בעתיד – לאחר הכחדתכם הקרובה הבלתי־נמנעת – לבלתי־אפשרי. הביטו היום על מה שהעולם מציע – הכרה במדינת פלסטין, בניית שותפויות אזוריות וכבוד הדדי – בעוד שהרעיון וההבל שלכם דוחפים את עם ישראל ואת האזור כולו לבידוד ולעוינות מתמדת.
ודע – אתה שזמנך הפוליטי אוזל – שהדרישה ל”ישראל הגדולה” איננה אלא אשליה פוליטית הנוגדת את מהלך ההיסטוריה והמציאות, והופכת את החלום המוצהר לאיום מתמיד על השלום האזורי והעולמי. מי שרוצה עתיד בטוח לעמי האזור, עליו לבחור בדרך הצדק ולהבין שהכוח שבונה מולדת הוא כוח הצדק.
